Slow Living/ Τώρα με εκπομπές σε tv και ραδιόφωνο

Δεν είναι απλώς ένα κίνημα αυτό του Slow Living, του ζην σε αργούς ρυθμούς. Είναι ένα κίνημα το οποίο έχει τις δικές του εκπομπές στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο του BBC, όπως γράφει ο Guardian.

Και ποιο είναι το περιεχόμενό τους; «Ένα αντίδοτο στους φρενήρεις ρυθμούς του σύγχρονου κόσμου. Μία από αυτές ας πούμε μεταδίδει τον ήχο που κάνουν τα παπούτσια ενός πεζοπόρου καθώς περπατά, άλλη τους ύμνους των βενεδίκτων μοναχών, μια τρίτη το νερό που τρέχει στο κανάλι Εϊβον ή τα τιτιβίσματα των πουλιών στο Ντέιβον (στο BBC3) ή ακόμη και τον ήχο που κάνει ο φυσητήρας την ώρα που δημιουργεί ένα μπουκάλι.

Ακούγονται παράξενα όλα αυτά; Ε όχι πιο παράξενα από το συνεχές στρες. Αυτή του πεζοπόρου εξάλλου είναι η πορεία που έκανε το 1705 ο 20χρονος τότε Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ από την Αρνσταντ στο Λίμπεκ για να ακούσει τον δανό οργανίστα Ντίτριχ Μπουξτεχούντε.

Αυτό είναι ζωή.

Αναδημοσίευση από το Protagon.gr

Η τέχνη στο δημόσιο χώρο, της Μαργαρίτας Πουρνάρα, στο inside story

Το έλεγε ο αείμνηστος Γιώργος Λάππας, ο χαρισματικός καλλιτέχνης που έφυγε απρόσμενα από τη ζωή τον Ιανουάριο: «Ένα καλό γλυπτό στον δημόσιο χώρο, λειτουργεί σαν ένας αναμμένος προβολέας μέσα στη διάρκεια της ημέρας». Δυστυχώς, στην Ελλάδα πολλές φορές μας “τυφλώνει” ένα έργο σε περίβλεπτη δημόσια θέση όχι από την ομορφιά, αλλά από την ασχήμια του.

Ino Varvariti, Discourse 2010, 2011, 2012, (three pieces), 2012-2013, Pencil on paper, Courtesy of Depo Darm. [Art Athina 2015]

  

Η τοποθέτηση ενός έργου τέχνης σε έναν δημόσιο χώρο γεννά μια σειρά από ερωτήματα, πρακτικής αλλά και αισθητικής φύσης: ποιος αποφασίζει για το τι θα τοποθετηθεί; Γίνεται χωροθέτηση; Ποιες διαδικασίες ακολουθούνται (ή παρακάμπτονται) συνήθως; Πώς αλλάζει ιστορικά ο ρόλος των έργων τέχνης στον δημόσιο χώρο;
Ο βασικός διαχωρισμός στην τοποθέτηση ενός γλυπτού στον αστικό ή φυσικό χώρο, είναι εάν αυτός είναι ιδιωτικός ή δημόσιος. Στην πρώτη περίπτωση, την αποκλειστική ευθύνη της επιλογής και χωροθέτησης έχει ο ιδιώτης, ακόμα και αν το έργο είναι σε δημόσια θέα. Δύο τέτοια παραδείγματα είναι ο Θνήσκων Κένταυρος από ορείχαλκο του Αντουάν Μπουρντέλ και η Σαπφώ, επίσης του ιδίου καλλιτέχνη, που μας υποδέχονται στα σκαλιά της Στέγης Γραμμάτων και ΤεχνώνΗ ιστοσελίδα του οργανισμού επί της Λεωφόρου Συγγρού. Μαζί με το Φιλί του Ροντέν, που βρίσκεται στο εσωτερικό του κτιρίου, συγκροτούν ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πώς οι ιδιώτες μπορούν να εισφέρουν ποιότητα στην αισθητική ενός οικοδομήματος το οποίο δέχεται καθημερινά εκατοντάδες επισκέπτες.

Το γούστο των εργολάβων και εικαστικές δημιουργίες με ...παντογράφο

Αν ο χώρος είναι δημόσιος, τότε τα δεδομένα αλλάζουν. Το κράτος και οι εκπρόσωποί του –όπως μας ενημερώνει η πρόεδρος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (ΕΕΤΕ), Εύα Μελά– έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για την επιλογή (που μπορεί να σημαίνει την αγορά υπάρχοντος έργου, την απόκτηση νέου μέσα από διαγωνισμό ή την απόκτηση μέσα από δωρεά) και για τη χωροθέτηση. «Αν πρόκειται για έργο τέχνης που κοστίζει κάτω των 5.000 ευρώ, τότε αυτό μπορεί να γίνει με απευθείας ανάθεση στον καλλιτέχνη από τον υπουργό, τον δήμο, την περιφέρεια, τον επικεφαλής κάποιου νομικού προσώπου δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου καθώς και προέδρους οργανισμών», μας εξηγεί η κα Μελά. Βέβαια, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη γνώση του θέματος για να αντιληφθεί κανείς ότι είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις όπου ένα γλυπτό ή μια εγκατάσταση μπορεί να κοστίζει κάτω από 5.000 ευρώ –εκτός και αν είναι μονάχα μια στήλη– και έτσι σπάνια μπορούν να γίνουν απευθείας αναθέσεις για μεγάλης κλίμακας έργα.
Αν κοιτάξετε γύρω σας, θα βρείτε πάντα και εξαιρέσεις στον κανόνα αυτό, όπως η «γλυπτική διαμόρφωση» που έγινε στην Άνω Γλυφάδα στην συμβολή των οδών Αθανάτου, Σπερχειάδος και Κυνουρίας, η οποία σύμφωνα με παλαιότερο ρεπορτάζ της Καθημερινής«Συμβαίνει στη Γλυφάδα», Η Καθημερινή, 19.11.2014 είχε αποφασιστεί από την δημοτική αρχή του Κ. Κοκκόρη (του αιρετού άρχοντα που είχε γίνει γνωστός κυρίως από την υπόθεση του αυθαίρετου νεκροταφείου στην αναδασωτέα περιοχή του ΥμηττούΗ αποκάλυψη έγινε από την τηλεόραση του ΣΚΑΪ), είχε ανατεθεί απευθείας σε εργολάβο και υποτίθεται ότι κόστιζε 15.000 ευρώ. Κοτρώνες, κάκτοι και τσιμέντο σχημάτιζαν μια απαίσια σύνθεση, η οποία ευτυχώς γκρεμίστηκε από την επόμενη δημοτική αρχή.

Ορισμένες φορές λοιπόν, τον “καλλωπισμό” αναλαμβάνει στην πράξη ο ίδιος εργολάβος που φτιάχνει μια πλατεία ή ένα πάρκο, με τα γνωστά αντιαισθητικά αποτελέσματα που βλέπουμε μπροστά μας. Όπως υποστηρίζει η Εύα Μελά, «έχουμε δει ακόμα και έργα τέχνης που έχουν γίνει με σχέδια παντογράφου. Όμως η αυθαιρεσία συνεχίζεται καθώς τον τελευταίο καιρό το ΕΕΤΕ διαμαρτυρήθηκε διότι η Ιερά Σύνοδος πήρε την απόφαση να αναθέτει σε εργολάβους εργασίες τέτοιας φύσεως, άνευ καλλιτεχνικού διαγωνισμού. Δεδομένου του μεγάλου αριθμού των ακινήτων που έχει η εκκλησία, αυτό μπορεί να έχει τεράστια σημασία για την αισθητική του δημοσίου χώρου».

Οι πανελλήνιοι καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί: από τη μακέτα στην πραγματικότητα

Ο νόμος ξεκαθαρίζει πως όταν το κόστος αγοράς ή κατασκευής ενός έργου σε χώρο που αφορά το δημόσιο, υπολογίζεται πάνω από το όριο των 5.000 ευρώ, τότε πρέπει να διενεργηθεί πανελλήνιος διαγωνισμός και να συμμετέχουν αποκλειστικά μέλη του Επιμελητηρίου. «Το ΕΕΤΕ έχει πάνω από 6.000 μέλη και για να γίνει κανείς δεκτός θα πρέπει να έχει αποφοιτήσει από Σχολή Καλών Τεχνών στην Ελλάδα ή και το εξωτερικό και να μας προσκομίσει τα σχετικά αποδεικτικά έγγραφα. Δεχόμαστε ως μέλη και καλλιτέχνες που δεν έχουν πάει σε κάποια σχολή εφόσον μας παρουσιάσουν δείγματα της δουλειάς τους σε μια ειδική επιτροπή, της οποίας η σύσταση αλλάζει κάθε φορά για να μην υπάρχει περίπτωση διαπλοκής» υπογραμμίζει η Εύα Μελά.
Τι χρειάζεται για να προχωρήσει η διενέργεια πανελληνίου καλλιτεχνικού διαγωνισμού, μέσα από τον οποίον θα προκριθεί εν τέλει το γλυπτό ή η εγκατάσταση που θα κοσμήσει ένα δημόσιο χώρο; Όπως μας ενημερώνει η ιστορικός τέχνης Ζέττα Αντωνοπούλου, η οποία έχει συγγράψει ένα βιβλίο«Τα Γλυπτά της Αθήνας» στις εκδόσεις Ποταμός για τα γλυπτά της Αθήνας, «χρειάζεται καταρχάς να ανακοινωθούν οι προδιαγραφές που θα πρέπει να έχει το έργο και η χωροθέτησή του». Ακολουθεί μια αρχική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για να μπορέσει να γίνει η έναρξη της διαδικασίας, η οποία προβλέπει –βέβαια– ειδική επιτροπή που θα επωμιστεί την επιλογή του Α’ Βραβείου, δηλαδή της πρότασης που θα επικρατήσει τελικά. Στην επιτροπή αυτή, ανάλογα με την περίπτωση, παίρνουν επίσης μέρος μέλη του ΕΕΤΕ, αρχιτέκτονες, μηχανικοί και άτομα με αρμόδιες ειδικότητες. Μετά την επιλογή του Βραβείου, υπάρχει επιτροπή παρακολούθησης του έργου και επιτροπή παραλαβής. «Καμιά φορά τα μέλη των επιτροπών αυτών είναι ίδια, άλλες φορές αλλάζουν. Έχει να κάνει με τον φορέα της τοπικής αυτοδιοίκησης που έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας το εγχείρημα» τονίζει η ιστορικός τέχνης, η οποία εκτός από το βιβλίο είχε εκπονήσει διατριβή για τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο ΕΜΠ στον τομέα της προστασίας μνημείων, συντήρησης και αποκατάστασης, ενώ έχει εργαστεί στον δήμο Αθηναίων στην διεύθυνση παραδοσιακών κτιρίων και μνημείων.
«Η επιτροπή που θα παρακολουθεί την ολοκλήρωση του έργου είναι πολύ σημαντική διότι θα δει μέσα στον χρόνο το έργο στην πλήρη του κλίμακα καθώς στους διαγωνισμούς οι προτάσεις που κατατίθενται έχουν την μορφή μακέτας. Οι αναλογίες παίζουν τεράστιο ρόλο και δεν είναι δυνατόν να αντιληφθεί κανείς την πλήρη εικόνα μέσα από το μικρό μέγεθος της αρχικής πρότασης» επισημαίνει. Η Εύα Μελά συμπληρώνει: «Κάποιοι δήμοι έχουν μόνιμες επιτροπές που αποφασίζουν και παρακολουθούν αυτά τα πράγματα, άλλοι όχι». Ο Δήμος Αθηναίων λ.χ. διαθέτει εννεαμελή επιτροπή, της οποίας η αρμοδιότητα είναι η γνωμοδότηση για αγορά γλυπτών έργων ή για απόκτηση μέσα από τον διαγωνισμό καθώς και για την αποδοχή δωρεών. Η επιτροπή μπορεί να αποφασίσει και για θέματα μετακίνησης της θέσης των γλυπτών διότι η χωροθέτηση προβλέπει και δημόσια διαβούλευση με αρμοδίους και κατοίκους μιας περιοχής.

Γιατί τόση ακαλαισθησία;

Αν όλα αυτά ισχύουν, τότε γιατί βλέπουμε τόση ακαλαισθησία γύρω μας; Μπορεί τις τελευταίες δεκαετίες να υπάρχει ένα θεσμικό πλαίσιο που υπαγορεύει κάποιους κανόνες, ιδιαίτερα από το 1980 και μετά αλλά σε παλαιότερες περιόδους, το κράτος και οι ιδιώτες προχωρούσαν στην τοποθέτηση δημοσίων γλυπτών χωρίς να περάσουν από τις γνωστές διαδικασίες, με αποτέλεσμα η πόλη να έχει σήμερα ένα απόθεμα ασχήμιας. Δεν είναι λίγες οι φορές που εξοργισμένοι πολίτες στέλνουν επιστολές διαμαρτυρίας στον Δήμο Αθηναίων αλλά είναι πλέον πολύ αργά καθώς έχουν περάσει χρόνια από την ημέρα που τοποθετήθηκε ένα τερατούργημα και η απομάκρυνσή του δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Ακόμα και σήμερα, οι επικεφαλής δημόσιων οργανισμών και φορέων έχουν την αρμοδιότητα να εγκρίνουν την επιλογή και την τοποθέτηση ενός έργου στον προαύλιο χώρο του κτιρίου τους. Οργανισμοί Κοινής Ωφελείας, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου, Μουσεία (π.χ. το Πολεμικό που βρίσκεται στην καρδιά της Αθήνας) μπορούν να τοποθετήσουν ό,τι θέλουν στον περιβάλλοντα χώρο, δίχως η επιλογή του έργου να πρέπει να περάσει από τις συμπληγάδες ενός πανελληνίου διαγωνισμού ή της έγκρισης από κάποιο δημόσιο γνωμοδοτικό όργανο. Έτσι έχει δημιουργηθεί μια αναρχία ή μια οπτική “πολυφωνία” στην πόλη.

Μανώλης Τζομπανάκης, Στον αστράτευτο μαχητή της Μάχης της Κρήτης, Πολεμικό Μουσείο. [Dimitris Kamaras/flickr]

Ο ρόλος των δωρεών

Οι απευθείας αναθέσεις είναι λίγες πια, αλλά και η διοργάνωση πανελληνίων καλλιτεχνικών διαγωνισμών είναι επίσης σπάνιο φαινόμενο, δεδομένου ότι οι ΟΤΑ δεν έχουν χρήματα λόγω της οικονομικής κρίσης. Στον Δήμο Αθηναίων λ.χ. ο τελευταίος διαγωνισμός που έγινε αφορούσε την προτομή του Κωνσταντίνου Βέλλιου, έργο του γλύπτη Κώστα Αργύρη, η οποία τοποθετήθηκε το 2011 στο Πνευματικό Κέντρο. Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι δήμοι και περιφέρειες αποκτούν έργα πρωτίστως μέσα από δωρεές. Και εδώ αρχίζει ένα άλλο πονεμένο κεφάλαιο.

Κώστας Αργύρης, Κωνσταντίνος Βέλλιος, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων. [Dimitris Kamaras/flickr]

Μια ερανική επιτροπή, ένας σύλλογος, ένας ιδιώτης και βέβαια ένας καλλιτέχνης μπορούν να προχωρήσουν στη δωρεά ενός έργου προς το δημόσιο. Οι δήμοι ή οι περιφέρειες πρέπει να ακολουθήσουν μια συγκεκριμένη διαδικασία μέσα από την οποία γίνεται δεκτή ή απορρίπτεται η δωρεά: αφού κατατεθεί πλήρης φάκελος με το σκεπτικό της δωρεάς, αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα του γλύπτη, πρόταση για το πού θα μπορούσε να χωροθετηθεί το γλυπτό (συνήθως εισηγητική και όχι δεσμευτική), τότε στην καλύτερη περίπτωση το αίτημα εξετάζεται από ειδική επιτροπή αλλιώς από το δημοτικό συμβούλιο. Στις μεγάλες πόλεις υπάρχει καλύτερη οργάνωση και τηρούνται οι διαδικασίες που προβλέπουν οι κανονισμοί. Σε μικρότερους δήμους, πολλές δωρεές γίνονται δεκτές μέσα από προσωπικές σχέσεις, “υποχρεώσεις” προς τους δωρητές ή τους καλλιτέχνες. Κάπως έτσι ξεφυτρώνουν απίστευτες εικαστικές δημιουργίες σε κάθε άκρη της Ελλάδας και η ασχήμια καραδοκεί ακόμα και στα πιο παρθένα μέρη.

Άκαρπες αντιδράσεις

Δεν είναι λίγες οι φορές που δημιουργούνται αντιδράσεις και η τοπική κοινωνία διχάζεται, ακόμα και αν πρόκειται για καταξιωμένο γλύπτη. Προσφάτως ο καλλιτέχνης Κωστής Γεωργίου, που έχει πολλές διεθνείς εκθέσεις στο βιογραφικό του και υπογράφει το έργο με τους ταύρους που κρέμεται στο πρωθυπουργικό γραφείο του Αλέξη Τσίπρα, έκανε δωρεά δύο έργα του στη Βούλα και τη Βουλιαγμένη (αναμένεται και ένα τρίτο στη Βάρκιζα), τα οποία τοποθετήθηκαν σε πολυσύχναστα σημεία των δύο δήμων. Και ναι μεν το δημοτικό συμβούλιο Βάρης Βουλιαγμένης και Βούλας αποδέχθηκε τη δωρεά και το εγχείρημα προχώρησε με ένα μέρος των εξόδων της παραγωγής των έργων να καλύπτεται από τον Δήμο, όμως κάποιοι κάτοικοι αντέδρασαν, και μάλιστα έντονα.

Κωστής Γεωργίου, Equus, Βουλιαγμένη. [Κωστής Γεωργίου]

«Προσπάθησα να δώσω ψυχή σε αυτό το σημείο της παραλιακής και νομίζω ότι τα κατάφερα. Το έργο μου αρέσει και οι αντιδράσεις έχουν προέλθει μονάχα από μερίδα της αντιπολίτευσης στον δήμο», είπε ο καλλιτέχνης στο inside story.
«Δεν ταιριάζει καθόλου στο πολυσύχναστο σημείο όπου τοποθετήθηκε, αλλά δεν ταιριάζει και με τη φυσιογνωμία της περιοχής», λέει η κάτοικος Ελίνα Κουγιτάκη, που δηλώνει ότι δεν ταυτίζεται με καμία δημοτική παράταξη. «Ζω εδώ και δεκαετίες στη Βουλιαγμένη και μιλώντας με φίλους και γείτονες γνωρίζω ότι υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια στην τοπική κοινωνία, όχι μόνο για το γλυπτό που λέγεται “Equus” αλλά και για το γεγονός ότι ο δήμος έδωσε χρήματα για την παραγωγή των τριών αυτών έργων από τον καλλιτέχνη, ένα ποσό που ανέρχεται περίπου σε 25.000 ευρώ. Πιστεύω ότι οι πολίτες θα έπρεπε να έχουν γνώμη σε τέτοια θέματα και να μην επαφίενται στο γούστο της εκάστοτε δημοτικής αρχής».

Το ζήτημα της χωροθέτησης

Η χωροθέτηση είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο ζήτημα. H Ελένη Πολυχρονάτου, εικαστικός η ίδια και ιστορικός τέχνης με διατριβή στα έργα μεγάλης κλίμακας στον δημόσιο χώρο, επισημαίνει ότι το να επιλεγεί το σωστό σημείο είναι το πιο καίριο ζήτημα για να αναδειχθεί η να χαντακωθεί ένα γλυπτό. «Η συνομιλία με το αστικό ή το φυσικό περιβάλλον είναι πολύ σημαντική και ο ζωτικός χώρος γύρω από ένα έργο τέχνης παίζει σπουδαίο ρόλο για την πρόσληψή του. Πολλές φορές έχουμε ένα άσχημο γλυπτό που μπορεί να χαλάει μια γωνιά της πόλης αλλά και το αντίθετο: ένα καλό γλυπτό χάνεται μέσα στην ακαλαισθησία».
Η Ζέττα Αντωνοπούλου, γνωρίζοντας καλά τα γλυπτά της Αθήνας, τονίζει πως οι σκαπανείς της διαμόρφωσης του δημοσίου χώρου στην πρωτεύουσα μετά την σύσταση του νεοελληνικού κράτους είχαν διαλέξει τα πιο ωραία σημεία για να τοποθετήσουν τα γλυπτά που θαυμάζουμε μέχρι σήμερα, ενώ υπήρχε μια αρμονία και με τα οικοδομήματα που τότε είχαν μόλις ανεγερθεί. «Δυστυχώς, αργότερα προκλήθηκε στην πόλη κάτι που εγώ θα χαρακτήριζα ως ασφυξία. Είναι πια τόσα τα γλυπτά και τέτοια η χωροθέτησή τους, που περνάμε από μπροστά τους χωρίς να αντιλαμβανόμαστε την παρουσία τους».

Εθνικοί συμβολισμοί

Η ιστορικός τέχνης και διευθύντρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης Συραγώ Τσιάρα έχει μελετήσει τα μνημεία και τα δημόσια γλυπτά εθνικής μνήμης στην Μακεδονία: «Τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, ιδιαίτερα μετά τους Βαλκανικούς και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το πνεύμα με το οποίο τοποθετούνταν τα γλυπτά ή γινόταν η ανέγερση των μνημείων είχε να κάνει με την τόνωση του εθνικού συναισθήματος. Είχαν χαρακτήρα αναμνηστικό, φρονηματιστικό, εξυμνητικό. Η Μικρασιατική Καταστροφή ανέκοψε λίγο αυτήν την πορεία, καθώς αρχικά σχεδιαζόταν να εορταστούν τα 100 χρόνια της εθνικής ανεξαρτησίας μας το 1921-22, κάτι που μετατέθηκε τελικά προς το 1928-1930. Τα υπουργεία Εσωτερικών ή Εθνικής Άμυνας είχαν και τη δικαιοδοσία στην τοποθέτηση μνημείων και γλυπτών ακριβώς επειδή ήταν φορτισμένα με την εθνική μνήμη. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο, στα χρόνια της επιστροφής σε μια κανονικότητα, παρατηρούμε και πρωτοβουλίες από συλλόγους, φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση για μνημεία που να ικανοποιούν τις δικές τους προτεραιότητες. Μετά την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης το 1980 υπήρξε ένα κύμα δημόσιας γλυπτικής και μνημείων που αφορούσαν αυτό το θέμα, όπως επίσης αργότερα τον ποντιακό ελληνισμό σε διάφορα μέρη της Βόρειας Ελλάδος. Αυτό που θα συνέβαλε στην παραγωγή ποιοτικής δημόσιας γλυπτικής θα μπορούσε να είναι τα υπαίθρια συνέδρια γλυπτικής που έχουν κάνει κάποιες πόλεις, όπως τα Γιάννενα ή ο Βόλος, αλλά και μια προσεκτική πολιτική για την αναβάθμιση του δημοσίου χώρου».

Ευπρέπεια, ο νέος ριζοσπαστισμός, του Θεοφάνη Τάση

Η​​ ευπρέπεια δεν πρέπει να συγχέεται με τον κομφορμισμό και την άκριτη υπακοή σε άγραφους κανόνες συμπεριφοράς εντός ενός συγκεκριμένου πολιτισμικού ορίζοντα. Μπορεί να είναι κανείς ευπρεπής σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια ή αμφισβητώντας την υπάρχουσα κοινωνική θέσμιση. Η ευπρέπεια δεν συνιστά γνώρισμα μιας ορισμένης κοινωνικής τάξης, ενώ χωρίς πνευματικότητα είναι δυνατόν να συνιστά συστατικό ενός ατομικιστικού ωφελιμισμού, ενός προσεγμένου κομφορμισμού ή μιας εύσχημης μορφής ξένωσης. Η ευπρέπεια δεν ορίζεται με βάση το δίκαιο και το άδικο, καθώς απρεπείς συμπεριφορές δεν ρυθμίζονται νομικά και δεν επιφέρουν δικαστικές ποινές. Επιπροσθέτως, δεν ορίζεται ούτε με βάση το καλό ή το κακό, διότι μια απρέπεια δεν συνιστά ανήθικη πράξη. Η ευπρέπεια δεν ανάγεται σε καμία από αυτές τις κατηγορίες και ενώ ορίζεται δύσκολα αναγνωρίζεται εύκολα. Οπως και η πνευματικότητα δεν διέπεται από τα κίνητρα της εξουσίας, της δόξας και του χρήματος. Αμφότερες κατοικούν στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ του ηθικού και του πολιτικού, δίχως να εξαγοράζονται ή να εξουσιάζουν άλλα αγαθά. Η ευπρέπεια ως έκφραση πνευματικότητας αναφέρεται στην αισθητική του βίου, δηλαδή, στην καλαισθησία της πράξης και της συμπεριφοράς κατά τη συμβίωση. Εν ολίγοις, αφορά το αρμόζον όπως αυτό κρίνεται κάθε φορά με φρόνηση στον εκάστοτε νοηματικό ορίζοντα.

Συστατικό της ευπρέπειας αποτελεί η ευγένεια, η οποία γίνεται κατανοητή όχι απλώς στην εργαλειακή της διάσταση, αλλά κυρίως ως αυταξία. Ωστόσο στη νεοελληνική κοινωνία συχνά η αγένεια παρανοείται ως ελευθερία έκφρασης και ως εκ τούτου θεωρείται δικαίωμα, ενώ η ευγένεια γίνεται κατανοητή κυρίως στην εργαλειακή της διάσταση. Γι’ αυτό τον λόγο θεωρείται συχνά δείγμα αδυναμίας. Αν κανείς είναι αρκετά ισχυρός ώστε να πετύχει τον σκοπό του ή να επιβάλλει τη θέλησή του, τότε η ευγένεια θεωρείται άχρηστη. Ομως η αγένεια όχι απλώς ενδέχεται να οδηγήσει σε μεγαλύτερο κόπο και συγκρούσεις με τους άλλους, αλλά εν τέλει στερεί την ευκαιρία μιας γνήσιας συνάντησης με τον άλλον και μιας καλύτερης σχέσης με τον εαυτό. Του στερεί ένα χαμόγελο, έναν καλό λόγο, την έκφραση συμπάθειας και αλληλεγγύης. Στο πολιτικό επίπεδο η διάχυση της αγένειας διαβρώνει την κοινωνική συνοχή υποβαθμίζοντας έτσι την ποιότητα της δημοκρατίας. Γι’ αυτούς τους λόγους η αγένεια συνιστά αντιπολιτική έκφραση, ενώ η ευγένεια γνώρισμα δημοκρατικού ήθους.

Στην Ελλάδα παρατηρείται δυστυχώς, ιδίως τα τελευταία χρόνια, σημαντική έλλειψη ευπρέπειας στην καθημερινότητα πολλών πολιτών, αλλά και ικανού μέρους πολιτικών, δημοσιογράφων, ακαδημαϊκών και ιερέων.

Αυτή η έλλειψη αποκαλύπτει μια κοινωνικά επιβλαβή αδυναμία διάκρισης μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού. Ενδυματολογικές συμβάσεις και πρωτόκολλα συμπεριφοράς για δημόσιους λειτουργούς ή κατόχους αξιωμάτων προσαρμόζονται επιπόλαια στις ιδιωτικές προτιμήσεις. Η παρουσία αυτών στα ΜΜΕ, ενίοτε ακόμη και πολιτικών στο Κοινοβούλιο, προσομοιάζει με εκείνη στην ιδιωτική σφαίρα. Στις συζητήσεις, ιδίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυριαρχεί ο εριστικός τόνος, ενώ ο ενικός αριθμός αντικαθιστά βαθμιαία τον πληθυντικό ευγενείας δίχως τον οποίο δύσκολα διασφαλίζεται η κατάλληλη απόσταση για την σε βάθος χρόνου εξοικείωση των προσώπων και την εμβάθυνση μιας σχέσης. Συχνά ο κάτοχος ενός αξιώματος ή ένας δημόσιος λειτουργός εργαλειοποιεί το αξίωμα ή το λειτούργημα αδυνατώντας να το βιώσει ως κάτι που υπερβαίνει την ατομικότητά του λόγω των νοημάτων που αυτό ενσαρκώνει διαμέσου της ιστορίας του. Ως αποτέλεσμα η έλλειψη ευπρέπειας που χαρακτηρίζει την εικόνα και τη συμπεριφορά ευτελίζει τις αξίες που εμπεριέχονται στον θεσμό, έτσι ώστε σταδιακά να υποβαθμίζεται η ποιότητα της δημοκρατίας.

Η έλλειψη ευπρέπειας που χαρακτηρίζει ένα μέρος της νεοελληνικής κοινωνίας οφείλεται και σε καχυποψία έναντι θεσμών της νεωτερικότητας, όπως το κράτος ή η αγορά, οι οποίοι δεν ενδυναμώθηκαν αρκετά ώστε να πετύχουν σχετική αυτονομία. Ιστορικά στη νεοελληνική κοινωνία αυτοί διαμεσολάβησαν ασθενώς τις σχέσεις μεταξύ των ατόμων λειτουργώντας κυρίως επικουρικά. Η οικογένεια, οι φίλοι και οι συγγενείς φρόντιζαν ως επί το πλείστον για την εύρεση εργασίας, την περίθαλψη, τη φροντίδα των ηλικιωμένων ή την οικονομική στήριξη. Αυτό είχε δύο συνέπειες: Από τη μια φαινόμενα όπως η αποξένωση ή η αλλοτρίωση δεν είχαν την ίδια ένταση και μορφή με την υπόλοιπη Ευρώπη. Από την άλλη φαινόμενα διαφθοράς, αναξιοκρατίας και οικογενειοκρατίας καθορίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό τη νεοελληνική κοινωνία απ’ ό,τι άλλες ευρωπαϊκές. Η ευπρέπεια μπορεί να συνεισφέρει και στην ενδυνάμωση των νεωτερικών θεσμών, γι’ αυτό το αίτημα για ευπρέπεια στον δημόσιο βίο και την καθημερινότητα συνιστά σήμερα ριζοσπαστικό αίτημα για τον εμπλουτισμό της δημοκρατίας.

* Ο κ. Θεοφάνης Τάσης διδάσκει σύγχρονη Φιλοσοφία στο Freie Universität Berlin.

http://www.kathimerini.gr/831083/article/epikairothta/ellada/eyprepeia-o-neos-rizospastismos

Ακούω στ' αυτιά μου τη φωνή σου. Ελπίζω για πάντα

filoftero: ΜΠΑΜΠΑ;: Οι άνθρωποι αποφεύγουν να μιλούν για τον θάνατο, ιδίως όταν αυτός δεν τους έχει χτυπήσει τη πόρτα. Ένας παπάς μου έλεγε πριν από από χρόνια ότι ακόμα και εκείνοι που στις κηδείες σπρώχνουν για να βρεθούν μπροστά-μπροστά την στιγμή της ταφής, το κάνουν για να ανακουφιστούν ότι εκείνοι είναι ακόμα εν ζωή.

Για μένα, που τον βρήκα μπροστά μου τον άτιμο από τα παιδικά μου χρόνια, η πιο βαριά επίπτωσή του δεν είναι τόσο πολύ ότι αναγκάζεσαι να συνηθίσεις την απουσία ενός αγαπημένου σου προσώπου, όσο το να συνειδητοποιείς ότι η μνήμη, τελικά, δεν αποθηκεύει εκείνα που έχεις πραγματική ανάγκη:

Την αίσθηση ενός αγγίγματος τη στιγμή που το χρειαζόσουν. Τον τόνο της φωνής, σε καλές και άσχημες στιγμές. Ένα χαμόγελο που καμιά, ποτέ, φωτογραφία δεν μπορεί να αποτυπώσει. Ένα νεύμα, που ήταν αρκετό να σε διαβεβαιώσει ότι «όλα θα πάνε καλά, μη στενοχωριέσαι».

Με συγκλόνισαν, θυμάμαι, τα λόγια που είπε ο Θανάσης Βέγγος σε μία τηλεοπτική εκπομπή, όπου τον κάλεσαν για να τον βραβεύσουν, ένα-δύο χρόνια πριν πεθάνει:

«Έπρεπε να γεράσω, αγόρι μου, για να μάθω τι είναι ευτυχία. Τελικά ευτυχία είναι ένα ζευγάρι χέρια, δύο χέρια. Αυτά που θα σε αγκαλιάσουν, θα σε κρατήσουν, θα σε κοιμήσουν, θα σε περιποιηθούν, θα σου μαγειρέψουν, θα σε χαϊδέψουν και στο τέλος θα σου κλείσουν τα μάτια. Τα πολλά χέρια απλά σε κατσιάζουν. Χάσιμο χρόνου. Θα το δεις κι εσύ όσο μεγαλώνεις».

Σήμερα, είμαι μπλεγμένος κι εγώ στα πολλά χέρια που απλά με κατσιάζουν. Και μου λείπει εκείνο το ένα, που πάντα έκανε τη καρδιά μου να φτερουγίσει.

Ο Ηράκλειτος έλεγε: «Στην αναζήτηση της αλήθειας, να είσαι έτοιμος για το απροσδόκητο, επειδή είναι δύσκολο να τη βρεις και σε συγκλονίζει όταν την ανακαλύψεις».

Είναι λόγια που τα βρίσκω στην εισαγωγή ενός βιβλίου που με κράτησε ξάγρυπνο τρεις νύχτες, και θάθελα να το μοιραστώ μαζί σας, όσο κι αν το θέμα του, ο θάνατος και η μοναξιά, μοιάζει, και είναι, στενάχωρο.

Τιτλοφορείται «Η Επινόηση της Μοναξιάς», είναι γραμμένο από τον Αμερικανό συγγραφέα Paul Auster, και κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» σε μετάφραση Σταυρούλας Αργυροπούλου. Ξεκινάει έτσι:

«Τη μία μέρα υπάρχει ζωή. Ένας άνθρωπος, για παράδειγμα, με θαυμάσια υγεία, ούτε καν γέρος, χωρίς ιστορικό ασθενειών. Όλα είναι όπως ήταν, όπως θα είναι πάντα. Εκείνος ζει από μέρα σε μέρα, νοιάζεται μονάχα για τη δουλειά του, ονειρεύεται μονάχα τη ζωή που απλώνεται μπροστά του. Και έπειτα, ξαφνικά, υπάρχει θάνατος. Ο άνθρωπος αφήνει έναν αναστεναγμό, σωριάζεται στην καρέκλα του κι έρχεται ο θάνατος. Το αιφνίδιο του πράγματος δεν αφήνει περιθώρια για σκέψεις, δεν δίνει στο μυαλό την ευκαιρία να αναζητήσει μια λέξη που θα μπορούσε να προσφέρει παρηγοριά. Μένουμε μονάχα με τον θάνατο, το αδιαμφισβήτητο γεγονός της θνητότητάς μας».

Έμαθα τα νέα για τον θάνατο του πατέρα μου, κάποια χρόνια πριν, τέτοιες μέρες, όταν το πρωί κάναμε μπάνιο στην Αμμόχωστο και το απόγευμα, που έκανα βόλτα με τους φίλους μου κάποιος μου φώναξε «τρέχα!».

Μπαμπά;
posted by  Christos Michaelides

Η ανάρτηση δημοσιεύτηκε στις 25 Ιουλίου, τη μέρα που γεννήθηκε μια φίλη, που κι αν έφυγε νωρίς, μπόρεσε να χαρίσει απλόχερα την καλοσύνη και την αγάπη της. Τόσο που το κενό που άφησε δεν πρόκειται να αναπληρωθεί ποτέ. 

Σκάρος: Η πρωτεύουσα της ενετοκρατούμενης Θήρας

Ο Σκάρος από το Μεροβίγλι

Ο εντυπωσιακός βράχος του Σκάρου, που προεξέχει δυναμικά, σαν να θέλει να ξεκολλήσει απο τα τοιχώματα της καλντέρας, αποτελεί ένα απο τα πλέον χαρακτηριστικά τοπόσημα της Σαντορίνης, απ’ όπου κι αν ατενίζει κανείς το μοναδικό αυτό σύμπλεγμα νησιών και ηφαιστείων. Μόνη εμφανής ανθρώπινη παρουσία το ξωκκλήσι της Θεοσκέπαστης, προς τη μεριά της καλντέρας. Κι όμως, ο τόπος αυτός κάποτε φιλοξενούσε μια πολύβουη πολιτεία…

Η ιστορία του Σκάρου αρχίζει το 1207, μετά την εδραίωση της ενετικής κατοχής στην Θήρα και την ένταξη του νησιού στο Δουκάτο του Αιγαίου. Στον φυσικά οχυρό βραχώδη όγκο επέλεξαν οι νέοι άρχοντες να ιδρύσουν την πρωτεύουσά τους: εκεί έκτισαν το δουκικό παλάτι, τον καθεδρικό ναό (ντόμο) και έδρα του καθολικού επισκόπου του νησιού, μοναστήρια και αρχοντικές κατοικίες. Στα 1480, το νησί παραδίδεται στον Ντομένικο Πιζάνι, γιό του δούκα της Κρήτης, ως προίκα για το γάμο του με την κόρη του δούκα της Νάξου, πριγκίπισσα Φιορέντζα. Οι περιγραφές των εορτασμών που συνόδευαν την παράδοση του Κάστρου περιλαμβάνουν πολύτιμες μαρτυρίες για την εικόνα της πόλης. Περίπου εκατό χρόνια αργότερα το Δουκάτο του Αιγαίου περνάει πλέον στην κατοχή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Ο Σκάρος υφίσταται μεγάλες καταστροφές από τον τρομερό σεισμό του 1650. Οι κάτοικοι αποφασίζουν τότε να εγκαταλείψουν το περιοριστικό και επικίνδυνο περιβάλλον του Κάστρου και τη δύσκολη ζωή που περιγράφουν πολλοί περιηγητές, και να ιδρύσουν νέο «μητροπολιτικό» κέντρο στα Φηρά. Η μετοίκηση ολοκληρώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα, μετά τον περιορισμό του πειρατικού κινδύνου. Το 1850, στη θέση της παλιάς ακμάζουσας πολιτείας υπάρχουν μόνο τάφοι και ορνιθοτροφεία, γράφει ο περιηγητής Leycester.

Ο πρωταγωνιστικός ρόλος της κοινότητας του Σκάρου στην πνευματική ζωή του νησιού την περίοδο της ακμής του διαφαίνεται από το πλήθος και τη σημασία των μονών που ιδρύθηκαν εντός του Κάστρου. Από τις παλαιότερες είναι η μονή Δομηνικανών μοναχών της Αγίας Αικατερίνης της Σιέννας, που ιδρύθηκε στα 1595 από τον Μαρίνο Δαργέντα, γόνο του εκλατινισμένου κλάδου της βυζαντινής αυτοκρατορικής οικογένειας των Αργυρών. Έντονη υπήρξε και η δραστηριότητα του τάγματος των Ιησουϊτών, όπως αποδεικνύει η λειτουργία σχολείου στο Σκάρο. Υπήρχαν επίσης ορθόδοξοι ναοί όπως της Αγίας Ειρήνης και της Αγίας Θεοδοσίας μπροστά από την πύλη του Κάστρου καθώς και η μονή Αγίου Νικολάου, που ιδρύθηκε το 1651 από την εξελληνισμένη λατινική οικογένεια των Γκύζη. Σ΄ αυτές τις μονές, καθολικές και ορθόδοξες, υπηρέτησαν ως μοναχοί γόνοι επιφανών οικογενειών της Θήρας.

Μια ανέλπιστη εικόνα της πόλης λίγο πριν την εγκατάλειψή της μας δίδει ένα σχέδιο της συλλογής Thomas Hope (1788) που φυλάσσεται στο Μουσείο Μπενάκη . Ο οικισμός παρουσιάζεται ως ένα πυκνοδομημένο σύνολο με φρουριακό χαρακτήρα. Το συνεχές μέτωπο των σπιτιών με τα ολιγάριθμα και μικρά ανοίγματα δημιουργεί ισχυρό οχυρωματικό περίβολο, ο οποίος προστατεύει τον οικισμό προς την πλευρά της μόνης δυνατής πρόσβασης, την ανατολική. Οι πύλες «έκλειναν όταν υπήρχε φόβος εχθρικής εισβολής», μας πληροφορεί ο F. Richard (1642), ενώ για μεγαλύτερη ασφάλεια στην πύλη οδηγούσε κινητή, ξύλινη γέφυρα τα θεμέλια της οποίας διακρίνονται ακόμα.

Το σχέδιο της συλλογής του Thomas Hope (Μουσείο Μπενάκη) και η ερμηνεία του.

Στα λιγοστά ερείπια που απέμειναν από τις κατακρημνίσεις των βράχων βλέπει κανείς σήμερα κατάλοιπα από τοίχους, θόλους και στέρνες. Στα ερείπια αυτά ο χρόνος έχει σταματήσει στον 17ο αιώνα.

Το κείμενο της Κλαίρης Παλυβού, καθηγήτριας αρχιτεκτονικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, δημοσιεύτηκε στο  Santorini Guidebook 2012

  Εικόνα i Το Ημεροβίγλι όπως φαίνεται από τον Σκάρο

                                     

Εικόνα ii Το εκκλησάκι της Θεοσκέπαστης στην μπροστινή

           πλευρά του Σκάρου αγναντεύει την καλντέρα

Αφιέρωμα στη Σαντορίνη (Απόσπασμα)

Του Ηλία Βενέζη (1904-1973)

 [...]άξαφνα σιγανός, σιγανότατος ψίθυρος, ψαλμωδία κατανυκτική, φωνή ικέτις, μπερδεύοντας με τη φωνή της ερημίας και της θαλάσσης, έφτασε στ' αυτιά μας. Xείλη γυναικεία έψελναν ύμνους χριστιανικούς. Κάτω απ’ τα ερείπια του κάστρου των Φράγκων, η ταπεινή μελωδία της Ορθοδοξίας, βεβαίωση της συνέχειας της ανένδοτης, ώ τι συγκίνηση που ήταν!

Σαν αέρας βίαιος να μας έσεισε. Κάμαμε ακόμα λίγα βήματα. Και τότε πρόβαλε μπρος στα μάτια μας, όραμα θαμπωτικό, αλησμόνητο για πάντα, πάντα, άσπρο, πάλλευκο: η "Θεοσκέπαστη". Πάνω απ’ τα κρεμαστά νερά, στον άγριο βράχο, πάνω απ’ το ηφαίστειο.

Oι ύμνοι τώρα έρχονταν πιο καθαροί. Προχωρήσαμε, μπήκαμε στη Θεοσκέπαστη. Κατακάθαρο, γυμνό, κατάγυμνο ήταν το ξωκκλήσι, καθώς όλα τα ξωκκλήσια των Ελλήνων. Μοναχά ένα ξυλόγλυπτο, παλιό, παμπάλαιο τέμπλο με δυο όφεις. Και μπρος στο Ιερό, κάτω απ’ το φαγωμένο τέμπλο, γονατισμένες πάνω στις πλάκες, με σκυφτό κεφάλι, απορροφημένες στη δέησή τους, μόνες με τον εαυτό τους και με το Θεό, ξυπόλυτες, οι μαυροφορεμένες γυναίκες, που είχαμε δει από μακριά, έψελναν. H μια διάβαζε τα τροπάρια απ’ τη Σύνοψη, οι άλλες, οι αγράμματες, μουρμούριζαν μαζί της. Eίχαν ανάψει τα καντήλια, έξω ήταν το πέλαγο, τα "συστήματα των υδάτων"1 όλα ήταν κατάνυξη και ερημιά. Οι γυναίκες λέγαν την Aκολουθία του Μικρού Παρακλητικού Κανόνος:

"Προστασίαν και σκέπην ζωής εμής τίθημι σε, Θεογεννήτορ Παρθένε, συ με κυβέρνησον προς τον λιμένα σου". "Διάσωσον από κινδύνων τους δούλους σου, Θεοτόκε, ότι πάντες μετά Θεόν εις σε καταφεύγομεν".

Άκουσαν τα βήματά μας, μα ήταν σα να μην είμαστε, μήτε καν γύρισαν προς τα εμάς. Έτσι πάντα: σκυφτές, γονατισμένες, πνιγμένες στα μαύρα, ικέτιδες.

Μας συνεπήρε κ’ εμάς το μυστήριο, η κατάνυξη, γινήκαμε σε λίγο μαζί τους ένα, προσευχηθήκαμε κ’ εμείς για ό,τι αγαπούμε και για τους ανθρώπους.

Σαν τέλειωσε η παράκληση και οι γυναίκες σηκωθήκαν απ’ τις πλάκες, ωχρές, γαλήνη ήταν στο πρόσωπό τους πολλή. Μας τριγυρίσανε, είπαν τα δικά τους, είπαμε τα δικά μας. H μια είχε παιδί σκοτωμένο στον πόλεμο, η άλλη έχει γιο στο στρατό, η άλλη έχει γιο που ταξιδεύει στη θάλασσα. Κάθε χρονιά έχουνε τάμα να πάρουν βόλτα το νησί, με τα πόδια, ν’ ανάψουν τα καντήλια στα ξωκκλήσια. Έτσι και φέτος ξεκινήσανε. Με τα χαράματα πέσαν στο δρόμο απ’ τον Πύργο, ξυπόλυτες, κ’ η σκόνη σκέπαζε τα σκληρά, τυραγνισμένα πόδια τους. Tώρα, ύστερα απ’ τη χάρη της, μετά τη Θεοσκέπαστη, θ’ ανηφορίζαν για τ’ άλλα τα ξωκκλήσια, κατά τα δυτικά.

Bγάλανε απ’ το μπογαλάκι τους το γιόμα τους, ψωμί σταρένιο, τις μικροσκοπικές ντομάτες της Σαντορίνης, ψαράκια της τράτας τηγανητά. "Ήντλησαν" νερό απ᾿ τη μικρή στέρνα, νερό βρόχινο, μας φιλέψαν νερό και ψωμί. Δε θέλαμε να τους το στερήσουμε που το είχαν λιγοστό - το ψωμί και το νερό. Μα επιμείνανε να το πάρουμε κοιτάζοντάς μας παρακαλεστικά μες στα μάτια, σα να το γυρεύαν για χάρη.

"Tώρα μας ένωσε η Θεοσκέπαστη", είπαν.

Αποχαιρετιστήκαμε. Εμείς μείναμε να ζήσουμε λίγο ακόμα στη Θεοσκέπαστη, μια ακόμα ελληνική ώρα. Καθώς έβλεπα ν’ ανηφορίζουνε το, σκαλισμένο στο βράχο, μονοπάτι του Σκάρου οι μαυροφορεμένες, ξυπόλυτες γυναίκες της Σαντορίνης, πηγαίνοντας ν’ ανάψουν τα καντήλια στ’ άλλα εξωκλήσια, ικέτιδες για τα παιδιά τους, πεινασμένες, διψασμένες στην άνυδρη γη τους, -θυμήθηκα απότομα τη μακρινή μεγάλη πόλη, την πρωτεύουσα των Ελλήνων. Ώ, τι ξένη πόλη, ξεκομμένη απ’ τον κορμό της Ελλάδας, απληροφόρητη για τα βάσανά της, για την πικρία και την καρτερία της, αδιάφορη και αλαζών, αυτή η πόλη των Αθηνών!

Περιοδικό Νέα Εστία, τεύχ. 698 (1η Αυγούστου 1956)

                                         

Φιλία και κοινωνικά δίκτυα

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν πολύ λίγους στενούς φίλους. Αυτό είναι το πόρισμα μιας έρευνας αμερικανών κοινωνιολόγων που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Plos One.

Το να βρεις φίλους δεν ήταν ποτέ ευκολότερο. Ο μέσος χρήστης του Facebook είναι συνδεδεμένος με 350 φίλους, ενώ ο αριθμός αυτός αυξάνει στους 649 για τους νέους. Η χρυσή εποχή της φιλίας θα μπορούσε κανείς να πει. Αντιθέτως.Τα πορίσματα μίας έρευνας αμερικανών επιστημόνων κατέληξαν σε αντίθετα συμπεράσματα που έρχονται να ενισχύσουν την άποψη ότι τα κοινωνικά δίκτυα δεν φέρνουν πιο κοντά τους ανθρώπους. Αν και ο αριθμός των επαφών είναι μεγάλος, ο αριθμός των στενών και έμπιστων φίλων είναι μικρός και γίνεται ακόμα μικρότερος, καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει.

Οι ερευνητές έθεσαν στους συμμετέχοντες  στην έρευνα (25 185 τυχαίους επισκέπτες μιας ειδησεογραφικής ιστοσελίδας) συγκεκριμένες ερωτήσεις που προσδιόριζαν τον όρο φιλία, για παράδειγμα: πόσους ανθρώπους θα καλούσαν στα γενέθλιά τους, σε πόσους θα μπορούσαν να τηλεφωνήσουν αν κάτι τους συνέβαινε μέσα στη νύχτα και με πόσους θα μιλούσαν για τη σεξουαλική τους ζωή. Οι περισσότεροι υπολόγισαν μεταξύ 5 και 10 τους ανθρώπους με τους οποίους θα περνούσαν την ημέρα των γενεθλίων τους, 5 έως 7 τους ανθρώπους που θα καλούσαν σε έκτακτη ανάγκη και 3 έως 7 αυτούς με τους οποίους θα συζητούσαν κάτι τόσο προσωπικό. 

Και επιπλέον: Ο φιλικός κύκλος μικραίνει με την πάροδο του χρόνου "Στην εφηβική ηλικία κάνει κανείς περισσότερους φίλους, αλλά ήδη στη πρώτη ενηλικίωση ο αριθμός των φίλων μειώνεται", λέει ο ψυχολόγος Franz Neyer από το Jena University. Από μία έρευνά του που διεξήχθη με 178000 συμμετέχοντες αποδείχθηκε ότι οι 25άρηδες έχουν τους περισσότερους φίλους αλλά στη συνέχεια αυτός ο αριθμός μειώνεται.

"Τα κοινωνικά δίκτυα δεν έχουν επηρεάσει καθόλου τον αριθμό των πραγματικών φίλων που θα συναντήσει κανείς στη ζωή του. Βέβαια δεν είναι ο αριθμός των φίλων που προσφέρει ικανοποίηση στη ζωή του ατόμου αλλά η ποιότητα της φιλικής σχέσης", λέει ο Neyer.

Η έρευνα αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει κάτι που οι περισσότεροι γνωρίζουμε από προσωπική πείρα:

οι πραγματικοί, ανιδιοτελείς, έμπιστοι φίλοι είναι είδος εν ανεπαρκεία και μάλλον υπό εξαφάνιση. Γι' αυτό πιστεύω ότι πρέπει να προσπαθούμε για τους φίλους μας και είναι κρίμα να φεύγουν από τη ζωή μας άνθρωποι που κάτι έχουν να μας πουν.

Λίγες σκέψεις στην αρχή της Μ. Εβδομάδας

 ​Το θρησκευτικό αίσθημα είναι μια πολύ βαθιά προσωπική υπόθεση. Διαμορφώνεται από τόσα πολλές διαφορετικές πηγές: προσωπικά βιώματα, παιδικές μνήμες, διδαχές, εμπειρίες και μαρτυρίες κοντινών ανθρώπων. Διαμορφώνεται από την άλλη και από αρνητικά παραδείγματα. Από την παρατήρηση ανθρώπων που αρέσκονται σε μεγάλους σταυρούς και βαθιά προσκυνήματα, σε αυτό που ονομάζω «επιδεικτική πίστη» θέλοντας να πείσουν τον περίγυρό τους για τα ηθικά κίνητρα των ανήθικων, στην πραγματικότητα, πράξεών τους. Η πίστη δεν μετριέται σε γονυκλισίες και προσευχές, στη δήθεν ευλάβεια του χαμηλωμένου βλέμματος, ούτε αποδεικνύεται στις πρώτες σειρές της εκκλησίας. Η πίστη συνδέεται με την ηθική στάση ζωής, με την ταπεινότητα που διδάσκει ο χριστιανισμός, με την ανιδιοτέλεια και την προσφορά, όποια μπορεί ο καθένας. Δεν είναι η θρησκεία εισιτήριο εισόδου σε κονκλάβια εκλεκτών και πατρικίων που μηχανεύονται δολίως, αλλά η ενσυνείδητη προσπάθεια να ζήσεις με γνώμονα τις ηθικές αξίες που δίδαξε ο Χριστός όπου μπορείς, στην οικογένεια, στην εργασία, στις κοινωνικές συναναστροφές.

Με αυτές τις σκέψεις οδηγούμαι άλλη μια φορά στο ποίημα του Καβάφη.

Όσο μπορείς
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ώς που να γίνει σα μια ξένη φορτική.

Το ίδιο θα μπορούσε να ισχύει και για το θρησκευτικό αίσθημα.

Blue Stockings, της Jessica Swale

Στα μέσα του 18ου αιώνα, τα κορίτσια στην Αγγλία θεωρούνταν τυχερά αν κατάφερναν να σπουδάσουν έστω και στο ελάχιστο. Μερικές νεαρές κοπέλες από πλούσιες οικογένειες είχαν γκουβερνάντες, κάποιες παρακολουθούσαν μαθήματα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αλλά το πρόγραμμα σπουδών περιοριζόταν σε ‘γυναικεία μαθήματα’: ράψιμο, τέχνες, ίσως γαλλικά αν ήταν τυχερές, ενώ τα αγόρια των οικογενειών μάθαιναν άλγεβρα και μετέφραζαν τον Βιργίλιο από την ηλικία των επτά. 

Η κατάσταση αυτή άρχισε να αλλάζει όταν η Έμιλυ Ντέιβις, μια πρωτοπόρος εκπαιδευτικός, ξεκίνησε μια επιτυχημένη καμπάνια προκειμένου να συμπεριληφθούν σημαντικά μαθήματα και εξετάσεις στην εκπαίδευση των γυναικών. Κατόπιν, αφού κατόρθωσε να αλλάξει το πρόγραμμα σπουδών, έστρεψε την προσοχή της στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.  Το 1869 ίδρυσε το πρώτο βρετανικό εσωτερικό κολέγιο για γυναίκες στο Χίτσιν, στην περιοχή Κέμπριτζσερ.  Εκεί, σε μία αγροικία είκοσι μίλια από το Κέμπριτζ (απόσταση που εθεωρείτο ασφαλής), δημιουργήθηκε το πρώτο πανεπιστήμιο για γυναίκες. Είχε πέντε φοιτήτριες στις οποίες δίδασκαν όποιοι λέκτορες ήταν πρόθυμοι  να διακινδυνέψουν τη φήμη τους και να διανύουν σαράντα μίλια σύνολο με το ποδήλατο για να υποστηρίξουν την προσπάθεια. Αλλά ήταν μόνο η αρχή. 

Μέχρι το 1896, το κολέγιο μεταφέρθηκε στο Γκέρτον, μόνο δύο μίλια από το Κέμπριτζ πάνω σε ένα λόφο. Όμως, παρόλο που τα κορίτσια παρακολουθούσαν το ίδιο ακριβώς πρόγραμμα σπουδών με τους άνδρες, όταν τελείωναν επέστρεφαν στο σπίτι τους με άδεια χέρια. Ενώ οι άνδρες  φορούσαν τα καπέλα και τις τήβεννους την ημέρα της αποφοίτησης, οι γυναίκες δεν είχαν το δικαίωμα να πάρουν πτυχίο. Η νέα διευθύντρια  του Γκέρτον, Ελίζαμπεθ Γουέλς, με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού προσωπικού του κολεγίου και τις φοιτήτριες, αποφασίζει τότε να ξεκινήσει μια καμπάνια προκειμένου να κερδίσουν τα κορίτσια δικαίωμα στο πτυχίο. Σε αυτό το σημείο αρχίζει το θεατρικό έργο. 

Όσο αφορά τα ίδια τα κορίτσια, υπάρχει η τάση να συνδυάζεται η Βικτωριανή εποχή με τη συντηρητικότητα, τη σεμνότητα και τους σωστούς τρόπους. Τα κορίτσια του Γκέρτον αντιδρούν σε αυτό το καθεστώς. Ενώ ακολουθούν τους κοινωνικούς κανόνες και τις ‘ετικέτες’, το πάθος τους και η φιλοδοξία τους είναι να ξεφύγουν από τους περιορισμούς της Βικτωριανής εποχής, να αποκοπούν από τις συνεσταλμένες μητέρες τους και να κινηθούν γρήγορα προς τον 20ο αιώνα.  Είναι μαχητικές, αποφασισμένες να πετύχουν και θα επηρεάσουν σημαντικά την εποχή τους.  

Όσον αφορά τους άνδρες, θα ήταν πολύ εύκολο να υποθέσουμε ότι αυτοί που καταδικάζουν και δηλητηριάζουν την εκπαίδευση των γυναικών, όπως ο Μόντσλεϊ ή ο Λόυντ είναι απλά άκαρδοι μισογύνηδες. Αλλά δεν είναι έτσι. Αυτοί οι άνδρες εκπροσωπούν τις απόψεις που επικρατούν εκείνη την εποχή. Δεν είναι οι ‘κακοί’ της ιστορίας. Είναι ειλικρινά πεπεισμένοι ότι η υγεία της γυναίκας και το μέλλον της Βρετανίας βρίσκονται σε κίνδυνο. Προτείνω, για αρχή, να διαβάσετε το βιβλίο του Μόντσλεϊ ‘Sex in Mind and in Education’ πάνω στο οποίο βασίζονται κάποια κομμάτια του κειμένου καθώς και πολλά από τα συναισθήματα που εκδηλώνουν οι ήρωες του έργου. 


Jessica Swale

Το έργο αυτο ανέβηκε για πρώτη φορα στην Ελλάδα απο καθηγητές, μαθητές και αποφοίτους του Λεοντειου Λυκειου Νέας Σμύρνης σε μια αρκετά  "επαγγελματικη" παράσταση.

1ο Ατομικό Σχολικό Πρωτάθλημα Σκάκι Ελληνογαλλικών Σχολείων Αττικής 2015

Η Ελληνογαλλική Σχολή Πειραιά Jeanne d’Arc προκηρύσσει το 1ο Ατομικό Σχολικό Πρωτάθλημα Σκάκι Ελληνογαλλικών Σχολείων Αττικής 2015.Το πρωτάθλημα θα διεξαχθεί την Κυριακή 1 Μαρτίου 2015, με ώρα έναρξης αγώνων 10.00 π.μ.

http://www.ellinogalliki.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=427&catid=9&lang=el

Η Μεγάλη Χίμαιρα

Η παράσταση "Η Μεγάλη Χίμαιρα" που παίζεται φέτος στο Θέατρο Πορεία είναι εκπληκτική. Τελεία. Πολύ δυνατό έργο με εξαίρετες ερμηνείες ιδιαίτερα από την πρωταγωνίστρια. Παρά τη μεγάλη διάρκειά της δεν κούρασε καθόλου το κατάμεστο θέατρο. Μην τη χάσετε.

Nebraska

Μια πολύ ξεχωριστή ταινία του 2013 παρακολούθησα κατα τη διάρκεια της πτήσης απο την Κωνσταντινούπολη στην Αθήνα, την ταινία του Michael Payne, Nebraska. Αφορά τη σχέση πατέρα-γιου, τη σχέση των συζύγων, την ανιαρή καθημερινότητα της επαρχιακής Αμερικής, τα γηρατειά. Ασπρόμαυρη, ατμοσφαιρική και τρυφερή.

Generation X: η γενιά μου στο μεταίχμιο

Η ζωή γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Δεν ξέρω αν είμαστε η καλομαθημένη γενιά και γι’ αυτό οι ανατροπές που βιώνουμε μας κάνουν όλο και πιο δύσθυμους. Η αλήθεια είναι ότι δεν ζήσαμε βέβαια την Κατοχή και τον Πόλεμο, όπως οι γονείς μας, και τις υλικές στερήσεις εκείνης της εποχής. Ούτε ζήσαμε την ταραχώδη περίοδο των δεκαετιών του 60 και του 70, όταν οι άνθρωποι μάχονταν για τις ιδεολογίες και την ελευθερία τους ή εργάζονταν για να δημιουργήσουν ό,τι οι προηγούμενοι δεν είχαν. Εμείς, η γενιά μου, η Generation X, μεγαλώσαμε στην εποχή της Μεταπολίτευσης, που όσο κι αν τώρα την ψέγουμε, είναι αλήθεια πως τερμάτισε δεκαετίες εθνικού διχασμού. Τα πάθη εξημερώθηκαν, οι συνθήκες ζωής βελτιώθηκαν, ταξιδέψαμε στο εξωτερικό για αναψυχή και όχι για μετανάστευση, τα σύνορα άνοιξαν στα προϊόντα της αλλοδαπής και … στις μπανάνες, που δεν ήταν πια μόνο κρητικές. Ζήσαμε την πτώση του τείχους του Βερολίνου, την εισροή των πρώτων μεταναστών από την Ανατολική Ευρώπη, την αλλαγή της ελληνικής κοινωνίας από ομοιογενή σε πολυπολιτισμική. Η οικονομική κρίση μας ταρακούνησε, άλλαξε τα δεδομένα μας και τις συνήθειές μας, αλλά τουλάχιστον δεν είμαστε στην αρχή της πορείας μας. Αν έχουμε την τύχη να έχουμε δουλειά και να μην απειλούμαστε από το φάσμα της απόλυσης, προσπαθούμε να ανταπεξέλθουμε στην εποχή όσο καλύτερα μπορούμε, να τα βγάλουμε πέρα.

Κι όμως… Βρισκόμαστε στο μέσον περίπου της ζωής. Κοιτάμε πίσω σαν να ήταν χθες, όταν ξεκινούσαμε χωρίς να ξέρουμε όσα τώρα γνωρίζουμε. Κινήσαμε στο άγνωστο, χωρίς καθοδήγηση από γονείς, που τότε ήξεραν λιγότερα από μας. Η ενημέρωση ήταν σε σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα ανύπαρκτη. Κι ύστερα κοιτάμε εμπρός, στο αβέβαιο μέλλον, προσπαθώντας να στηρίξουμε τα παιδιά μας όσο καλύτερα μπορούμε, να τους πούμε όλα όσα ξέρουμε (και δεν είναι λίγα, πια), να τα καθοδηγήσουμε σε ένα μέλλον, από το οποίο ολοένα και απομακρυνόμαστε.

Κι εμείς; Πώς ζούμε; Ποιες είναι οι προσδοκίες μας; Στον αγώνα… Αυτή είναι η απάντηση που παίρνεις από όσους συναντάς και ρωτάς τι κάνουν. Κι ύστερα αναρωτιέσαι: πότε θα σφυρίξει άραγε η λήξη; Και πώς θα με βρει; Θα μπορέσω να απολαύσω τη ζωή ή θα είναι πια πολύ αργά; Ποιοι καρποί των κόπων μου θα έχουν απομείνει; Κι αν πέρασε ο καιρός κι εγώ, μέσα στη δίνη της καθημερινότητας, αμέλησα το σημαντικό; Κι αν αναγκάστηκα να αφιερώσω το χρόνο μου στο ανούσιο υπηρετώντας τους εγωισμούς, τα προσωπικά αδιέξοδα που γίνονται επαγγελματικές «απαιτήσεις» και τις αγκυλώσεις των ανωτέρων; Πώς να απαντήσω στο χαμηλό επίπεδο και στην εξουσιαστική μανία των ανοήτων, των ημιμαθών και γι’ αυτό περισσότερο επικίνδυνων;

Αρνούμαι να συμβιβαστώ. Αναζητώ τις διεξόδους που μου επιτρέπουν να είμαι ελεύθερη και συμβιβάζομαι στο τυπικό και νόμιμο. Κι ας μην καταλαβαίνουν οι ανόητοι ότι το νόμιμο δεν είναι φυσικά πάντα και το ηθικό. Αλλά ψιλά αυτά τα γράμματα. Κι όποιος αρέσκεται στο πομπώδες δεν σκύβει να τα δει.

Γι’ αυτό για άλλη μια φορά αισθάνομαι πιο πολύ να με εκφράζουν τα λόγια του Antonio Scurati: «Είμαι ανάμεσά σας, αλλά όχι μαζί σας». Ή τουλάχιστον όχι με όλους. Επιλέγω αυτούς που έχουν κάτι σημαντικό να πουν, να προσφέρουν κάτι παραπάνω σε μένα και στον περίγυρό μου.  Επιλέγω την ουσία, την οικογενειακή αρμονία και την προσφορά, σ’ αυτό που, κατά τη γνώμη μου, αξίζει περισσότερο. Κι αναζητώ την οδό διαφυγής…

Η δική μου Σαντορίνη

Η δική μου Σαντορίνη δεν ειναι ο τουριστικός προορισμός που έχει φανατικούς οπαδούς αλλά και, λιγότερους βέβαια, το ίδιο φανατικούς αρνητές. Η δική μου Σαντορίνη δεν ειναι το ηλιοβασίλεμα της Οίας ή τα πολυτελή ξενοδοχεία.
Η δική μου Σαντορίνη ειναι ο τόπος μου, εκεί που κάθε γωνιά, κάθε καλντερίμι αναβιώνει μια ανάμνηση, όπου το όνομά μου ακούγεται οικείο.
Η δική μου Σαντορίνη ειναι οι μυρωδιές της άνυδρης γης, το ζαρωμενο ντοματάκι, το αγκαθερο "φαραοσυκο", η "παντρεμένη" φάβα, η ντοπιολαλιά, η παράδοξη αντίφαση των κατοίκων, που παρά την υπερβολική ανάπτυξη του τουρισμού, κρατούν με πάθος τις παραδόσεις τους κι όχι για φολκλορικους λόγους.
Χάνομαι στα στενά των κάτω Φηρών ή του Μεροβιγλιού, εκεί που ειναι τόσο ήσυχα, τόσο κοντά αλλά ταυτόχρονα τόσο, μα τόσο μακριά απ' όλα κι εκεί η Σαντορινη η δική μου φανερώνεται,  τόσο
άγρια και τόσο όμορφη, τόσο απαιτητική αλλά και τόσο γενναιόδωρη.
Αυτή ειναι η δική μου Σαντορινη: ο τόπος του πατέρα μου, αλλά, πάλι, με έναν ιδιαίτερο τροπο, ο δικός μου, καταδικός μου τόπος: καταφυγή και αγώνας.

Θεατρικές "καινοτομίες"

«Σκέφτομαι πάντα έναν έφηβο»
Του Βασίλη Αγγελικόπουλου

Μου έχει τύχει να παρακολουθώ παράσταση αρχαίου δράματος και ώρες ώρες να μην καταλαβαίνω τι συμβαίνει επί σκηνής. Κι ας έχω διαβάσει, κι ας έχω δει –τόσα χρόνια στην κερκίδα– αν όχι όλα πια, πάντως τα περισσότερα από τα σωζόμενα έργα, και πολλές φορές το καθένα, σε ποικίλες παραστάσεις. Επικρατεί όμως τέτοια καυλοπυρέσσουσα ανατρεπτικότης στην παράσταση που «δεν ξέρεις ποια είναι ο Ορέστης και ποιος η μάνα του». Σε τέτοιες περιπτώσεις, κι όταν συμβαίνουν μάλιστα σ’ ένα θέατρο ευρέος κοινού σαν την Επίδαυρο, σκέφτομαι πάντα έναν έφηβο. Εναν άδολο θεατή γενικότερα, που θα είπε «ας πάω να δω τι είναι αρχαίο δράμα» – κι αντί να κερδηθεί, φεύγει για να μην ξανάρθει. Επειδή κάποιος σκηνοθέτης για να πειραματιστεί, ή για να εντυπωσιάσει το σινάφι και τ’ αφρόψαρα, κάνει ζαβά κανιβαλίζοντας το έργο.

Πράγμα που έχω δει να κάνουν και νέοι, και μπαγιατεμένοι εν πρωτοπορίαις. Δεν είναι θέμα ηλικίας, όπως βολεύονται να το παρουσιάζουν μερικοί. Ούτε «ιερότητας του χώρου». Απλώς η μεγάλη αγκαλιά της Επιδαύρου δεν είναι κατάλληλη για τέτοια. Υπάρχουν τόσοι άλλοι χώροι γι’ αυτά.

Εβδομάδα "Διάβασε ένα ebook"

http://www.eanagnostis.gr/2014/02/evdomada-diavase-ena-ebook-2014.html

Από τη Κυριακή, 2 Μαρτίου έως το Σάββατο, 8 Μαρτίου είναι και φέτος η εβδομάδα "Διάβασε ένα ebook, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα. 

Διαβάστε περισσότερα στο εξαιρετικό blog eanagnostis.gr. Όσο κι αν συμμερίζομαι την άποψη πολλών ότι το έντυπο βιβλίο έχει άλλη χάρη, δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω πως οι ηλεκτρονικοί αναγνώστες διευκολύνουν ειδικά όσους δε θέλουν να αποχωριστούν τα βιβλία τους κατά τις μετακινήσεις. Γιατί πόσα βιβλία αντέχει κανείς να κουβαλήσει, για παράδειγμα, στις διακοπές του; Η αντιπαράθεση επίσης θυμίζει εκείνη μεταξύ πικάπ και δίσκων βινυλίου και cd. Η ύπαρξη των cd δεν εμπόδισε, μετά το αρχικό σοκ, να εξακολουθήσουν να υπάρχουν και μάλιστα πρόσφατα θεωρείται ότι το βινύλιο επιστρέφει δριμύτερο. Κατά τον ίδιο τρόπο δε νομίζω ότι το ebook θα καταργήσει το έντυπο βιβλίο. 

Για μένα το σημαντικό είναι να διαβάζουμε περισσότερο, το μέσο είναι θέμα επιλογής, γούστου και συνθηκών.

Γιατί το γράψιμο ωφελεί την υγεία

Πότε είναι η τελευταία φορά που γράψατε κάτι χωρίς να χρησιμοποιήσετε το πληκτρολόγιο, ή το smartphone;
Ένα ημερολόγιο, στίχοι που δεν θα γίνουν ποτέ τραγούδι- ακόμη και αποτυχημένα ποιήματα όταν γράφονται σε χαρτί μπορούν να κάνουν καλό στην υγεία. Έτσι εκτός από την ψυχική ευφορία που μπορεί να προσφέρει το γράψιμο εξασκεί το μυαλό και επιτρέπει την σωστή διαχείριση των συναισθημάτων τους.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε  από ερευνητές της Νέας Ζηλανδίας απέδειξε ότι το γράψιμο έχει μεγαλύτερη- και άρα πιο θετική- επίδραση τους άνδρες, όπως και ότι ο εγκέφαλος επωφελείται περισσότερο όταν γράφει κανείς με το χέρι σε σχέση με την πληκτρολόγηση.
 Αναλυτικότερα η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι γράφοντας με το χέρι εξασκείται η μνήμη ενώ μπορείτε να  διαχειρίζεστε καλύτερα τις πληροφορίες  για το θέμα που γράφετε.
Η αποτύπωση των συναισθημάτων στο χαρτί βοηθά τον εγκέφαλο να ξεπεράσει ό,τι τον αναστατώνει.Έτσι μέσα από τις λέξεις μπορεί να επιταχυνθεί η επούλωση από ένα τραυματικό γεγονός.¨Όπως τεκμηριώθηκε από την έρευνα όσοι χρησιμοποιούσαν χαρτί και μολύβι  κατάφεραν να αποθεραπευτούν πιο γρήγορα από  όσους δεν το έκαναν.
Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό lancet έδειξε ότι η εκφραστική γραφή θα μπορούσε να βοηθήσει τους ασθενείς με καρκίνο αφού αποτυπώνοντας τις σκέψεις τους σε γραπτό κείμενο αλλάζει ο τρόπος σκέψης τους και βελτιώνεται  η ποιότητα ζωής τους. "
Οι εθελοντές που έλαβαν μέρος υπεβλήθησαν σε μια εγκεφαλική εξέταση με την έναρξη του προγράμματος, αλλά και στο τέλος, αφού έγραφαν τις σκέψεις τους επί τέσσερις συνεχόμενες ημέρες επί είκοσι λεπτά την ημέρα. Οι μισοί έπρεπε να γράφουν για πρόσφατα συναισθήματά τους και οι άλλοι μισοί ό,τι ήθελαν.
Η πρώτη ομάδα έδειξε μεγαλύτερη δραστηριότητα στον δεξιό πλάγιο προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου, ο οποίος ευθύνεται για την άμβλυνση της νευρικής δραστηριότητας που συνδέεται με τα έντονα συναισθήματα.
(Από το Διαδίκτυο)

Το burn out προλαμβάνεται

«Οι εργαζόμενοι που μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι με το burnout –την επαγγελματική εξουθένωση– είναι εκείνοι στους οποίους βασίζεται ένα σημαντικό μέρος της καλής απόδοσης και των αποτελεσμάτων της εταιρείας». Το συμπέρασμα αυτό κάθε άλλο παρά ως αυθαίρετο μπορεί να εκληφθεί. Ο πρώτος και ουσιαστικός λόγος που το απαλλάσσει από οποιαδήποτε υποψία αυθαιρεσίας, είναι το ότι το παραθέτει σε ανακοίνωσή της η έγκυρη και έμπειρη εταιρεία συμβούλων Randstad Hellas S.A. (www.randstad.gr). Και ο δεύτερος, είναι τα πειστικά χαρακτηριστικά με τα οποία σκιαγραφεί τους εργαζόμενους αυτούς, κάτι που συμβαίνει και εμείς οι περισσότεροι να τα έχουμε εντοπίσει και επισημάνει στα εργασιακά περιβάλλοντά μας. Τελειομανία Αναφέρει λοιπόν, ότι τους εργαζόμενους αυτούς τους χαρακτηρίζει η τελειομανία. Είναι πάντα παρόντες και επιθυμούν να αναλαμβάνουν συνεχώς μεγαλύτερες ευθύνες. Λειτουργούν σε multi-tasking. Πιστεύουν ότι δεν αναγνωρίζεται επαρκώς η αξία τους. Αποκρίνονται όμως συνεχώς σε διαφορετικές και πολύπλοκες απαιτήσεις. Και συχνά πιστεύουν ότι βρίσκονται σε σύγκρουση αξιών. Τι είναι όμως το burn out και ποια είναι τα συμπτώματά του. Η ενημέρωση της Randstad μας εξηγεί ότι ο όρος αυτός εκφράζει την ψυχοσωματική καταπόνηση του εργαζομένου και τη μείωση των ψυχικών αποθεμάτων στην εργασιακή και στην προσωπική ζωή του. «Επιπλέον, ο όρος αυτός περιγράφει την καθημερινή δυσφορία και ευερεθιστότητα, το αίσθημα του “κενού”, την αίσθηση απογοήτευσης και ανικανότητας του εργαζομένου να αντιμετωπίσει τα ζητήματα της καθημερινότητας, σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο». Εκδηλώνεται δε μέσα από τρία γενικά χαρακτηριστικά. Πρώτον, από ψυχοσωματική εξάντληση, δεύτερον, από αποκλεισμό και κοινωνική απομόνωση και τρίτον, από αίσθημα μειωμένων προσωπικών επιτευγμάτων. Κάτι που εκδηλώνεται, κυρίως, κατά τη συνεργασία του με τρίτους. Ωστόσο, η ενημέρωση της Randstad μας διαχωρίζει το burn out από το στρες, το οποίο έρχεται ως συνέπεια μιας συνεχιζόμενης πίεσης. Ενώ το burn out έρχεται συνήθως ως συνέπεια μιας περιστασιακής πίεσης. Δύο παράγοντες Ωστόσο, για την εμφάνιση και των δύο «συνεργάζονται» και αλληλεπιδρούν διαφορετικοί παράγοντες. Δηλαδή, η προσωπικότητα του εργαζομένου, τα κίνητρα και τα ενδιαφέροντά του, η οργανωτική δομή και ο ιεραρχικού προσανατολισμού οργανισμός στον οποίον εργάζεται, όπως και το είδος της δραστηριότητας που ασκεί ο εργαζόμενος. Χωρίς να αποκλείονται βέβαια και άλλοι πρόσθετοι ψυχοπιεστικοί παράγοντες. Στην Ελλάδα, όπως είναι ήδη γνωστό από την Ευρωπαϊκή Δημοσκόπηση για την Επαγγελματική Ασφάλεια και Υγεία τον Μάιο 2013, το στρες που συνδέεται είτε προέρχεται από την εργασία, είναι το πλέον σύνηθες από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη - εκτός της Κύπρου. Τα καλά νέα όμως είναι ότι το burn out προλαμβάνεται με καινοτόμα «εργαλεία» που παρέχουν στις εταιρείες έγκαιρη προειδοποίηση, έτσι ώστε να μπορούν να παρέμβουν πριν από μια πιθανή συντριβή είτε εξάντληση του εργαζομένου. Η Καθημερινή, Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2013

«Ο Αναγνώστης» ανακοίνωσε τις υποψηφιότητες για τα λογοτεχνικά βραβεία - Ειδήσεις - Πολιτισμός - in.gr

«Ο Αναγνώστης» ανακοίνωσε τις υποψηφιότητες για τα λογοτεχνικά βραβεία - Ειδήσεις - Πολιτισμός - in.gr

ΟΙ ΛΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

1. Νίκη Αναστασέα, Πολύ χιόνι μπροστά στο σπίτι, Πόλις
2. Χρίστος Αστερίου, Isla Boa, Πόλις
3. Θοδωρής Γεωργακόπουλος, Φεβρουάριος, Καστανιώτης
4. Θεόδωρος Γρηγοριάδης, Το μυστικό της Έλλης, Πατάκης
5. Λίλα Κονομάρα, το Δείπνο, Κέδρος
6. Αργυρώ Μαντόγλου, Λευκή ρεβάνς, Ψυχογιός
7. Σοφία Νικολαίδου, Χορεύουν οι ελέφαντες, Μεταίχμιο
8. Μισέλ Φάις, Κτερίσματα, Πατάκης
9. Ανδρέας Στάικος, Βηθσαβέ, Άγρα
10. Χ. Α. Χωμενίδης, Ο κόσμος στα μέτρα του, Πατάκης

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ- ΝΟΥΒΕΛΕΣ

1. Κατερίνα Έσλιν, Γαμ., Απόπειρα
2. Μέμη Κατσώνη, Ο Λένιν στον Άγιο Αντώνιο, Γαβριηλίδης
3. Χ. Μαυρομάτης, Οι εξορίες του ιεροκήρυκα Σέργιου Σκανδάλη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
4. Ευγενία Μπογιάνου, Κλειστή πόρτα, Πόλις
5. Γιάννης Παλαβός, Το αστείο, Νεφέλη
6. Παυλίνα Παμπούδη, 40 κάπως περίεργες ιστορίες, Ροές
7. Δημοσθένης Παπαμάρκος, ΜεταΠοίηση, Κέδρος
8. Βασιλική Πέτσα, Όλα τα χαμένα, Πόλις
9. Ζήσης Σαρίκας, Ανθρώπινες σκιές, Δύο αφηγήματα, Πανοπτικόν
10. Μαρία Φακίνου, Η αρχή του κακού, Καστανιώτης

ΠΟΙΗΣΗ

1. Μιχάλης Γκανάς, Άψινθος, Μελάνι
2. Σταύρος Ζαφειρίου, Προς τα πού, Νεφέλη
3. Ναταλία Κατσού, Κοχλίας, Κέδρος
4. Γιώργος Κοροπούλης, Gray Scale ή περί της αλλαγής “παραδείγματος”, Ars Nocturna
5. Μαρία Λαϊνά, Μικτή τεχνική, Πατάκης
6. Στρατής Πασχάλης, Τα εικονίσματα, Γαβριηλίδης
7. Μανόλης Πρατικάκης, Κιβωτός, Τυπωθήτω
8. Κυριάκος Χαραλαμπίδης, Ίμερος, Μεταίχμιο
9. Θανάσης Χατζόπουλος, Πρόσωπο με τη γη, Γαβριηλίδης
10. Δήμητρα Χριστοδούλου, Ο τρόμος ως απλή μηχανή, Πατάκης

ΔΟΚΙΜΙΑ – ΜΕΛΕΤΕΣ

1. Θανάσης Γιοχάλας – Τόνια Καφετζάκη, Αθήνα. Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
2. Μαρία Δεληβοριά, Διονυσίου Σολωμού “Η Γυναίκα της Ζάκυθος”, Άγρα
3. Σταύρος Ζουμπουλάκης, Η αδερφή μου, Πόλις
4. Δημήτρης Παϊβανάς, Βία και αφήγηση. Ιστορία, ιδεολογία και εθνικός πολιτισμός στην πεζογραφία του Θανάση Βαλτινού, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
5. Μαρία Παπαδήμα, Τα πολλαπλά κάτοπτρα της μετάφρασης, Νεφέλη
6. Χρήστος Παπάζογλου, Μετρική και αφήγηση. Για μια συστηματική μετρική και ρυθμική ανάλυση των καβαφικών ποιημάτων, ΜΙΕΤ
7. Αλεξάνδρα Ρασιδάκη, Περί μελαγχολίας στη θεωρία, τη λογοτεχνία, την τέχνη, Κίχλη
8. Έλλη Φιλοκύπρου, Ένοχος μιας μεγάλης αθωότητας. Η ποιητική περιπέτεια του Τάσου Λειβαδίτη, Νεφέλη
9. Παναγιώτα Μ. Χατζηγεωργίου, Μορφές του αντιηρωϊσμού στο νεοελληνικό μυθιστόρημα. Από την Πάπισσα Ιωάννα στα Βαμμένα κόκκινα μαλλιά, Gutenberg
10. Μ. Χρυσανθόπουλος, Ο ελληνικός υπερρεαλισμός και η κατασκευή της παράδοσης, Άγρα

ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΙ

1. Αντιγόνη Βουτσινά, Το λάθος ποίημα, Μελάνι
2. Ελένη Γαλάνη, Παρκούρ, Γαβριηλίδης
3. Εσμεράλδα Γκέκα, Pulchritudo Bestiae, Γαβριηλίδης
4. Λένια Ζαφειροπούλου, Patermoster Square, Πόλις
5. Ιωαννίδης Ιωάννης, Τοκάτα για την κόρη με το χαμένο πρόσωπο, Κέδρος
6. Βάγια Κάλφα, Απλά πράγματα, Γαβριηλίδης
7. Θωμάς Κιάος, Είδη εποχής, Γαβριηλίδης
8. Ηλίας Σεφερλής, Μικρόκοσμος για αγρίους, Γαβριηλίδης.

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

1. Βαρελλά Αγγελική, Το χατίρι του δράκου. Εικονογράφηση: Γιώργος Δημητρίου, Μεταίχμιο
2. Γραμματικάκη Μαριβίτα, Το αστέρι του γίγαντα. Εικονογράφηση: Κατερίνα Βερούτσου, Καλέντης
3. Καζάζης Μιχάλης, Ζήκος ο λύκος. Εικονογράφηση: Μιχάλης Καζάζης, Καλειδοσκόπιο – Αρκτούρος
4. Κρις Κατερίνα, Το πρώτο Χμ που είδα. Εικονογράφηση: Κατερίνα Κρις, Κέδρος
5. Κυριτσόπουλος Αλέξης, Βεγγαλικά: Ένα παραμύθι εμπνευσμένο από τα ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου. Εικονογράφηση: Αλέξης Κυριτσόπουλος, Ίκαρος – Μουσείο Μπενάκη
6. Μάγος Κώστας, Ο Τζικιτζίκ, ο Κρικικρίκ… και η παράξενη χορωδία του δάσους. Εικονογράφηση: Κατερίνα Χαδουλού, Καλειδοσκόπιο
7. Μαντουβάλου Σοφία, Το αρχοντόπουλο που έγινε πύργος. Εικονογράφηση: Βάσω Ψαράκη, Πατάκη
8. Παπαθεοδούλου Αντώνης, Ο ραφτάκος των λέξεων. Εικονογράφηση: Ίρις Σαμαρτζή, Μεταίχμιο
9. Σερέφας Σάκης, Μια τρύπα στο νερό. Εικονογράφηση: Κατερίνα Βερούτσου, Μεταίχμιο
10. Στύλου Γεωργία, Εγώ ξέρω τι θα πει ευτυχία! Εικονογράφηση: της ίδιας, Ουράνιο τόξο.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

1. Γαρμπή Έρικα- Αγγέλικα, Δέλτα Χι και ο μηχανισμός, Ιπτάμενο Κάστρο
2. Δαμιανίδη Άννα, Το ωραιότερο πράγμα του κόσμου, Ποταμός
3. Καλοβυρνάς Λύο, Γκντουπ! Το μυστικό ημερολόγιο της Λίνας, Κέδρος
4. Κ* Αλεξάνδρα, Πεταλουδόνειρα, Πατάκη
5. Μπουμπούσης Γιώργος, Η τάξη που νίκησε την κρίση! Εικονογράφηση Θανάσης Γκιόκας, Ελληνοεκδοτική
6. Παναγιωτόπουλος Πάνος, Η φανέλα του Τζέραρντ, Εικονογράφηση Κατερίνα Χαδουλού, Καρυδάκη
7. Παππά Ροδούλα, Το παιδί που στο κεφάλι του φύτρωσε ένα δέντρο, Εικονογράφηση Πάολο Γκέτσι, Νεφέλη
8. Ρουσάκη Μαρία, Μια φλόγα στο σκοτάδι. Η συγκλονιστική ιστορία της Έλεν Κέλερ, Εικονογράφηση Κατερίνα Ράπτη, Κέδρος
9. Χριστοδούλου Πάνος, Η μπάλα της ζωής τους, Εικονογράφηση Ελένη Τσάμπρα, Κέδρος.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ

1. Δαρλάση Αγγελική, Με λένε… Σύννεφο ή Οι άγραφες σελίδες μιας Νεφέλης, Πατάκη
2. Δεληβοριά Μάγια, Η αλφαβήτα της εφηβείας, Κέδρος
3. Ζορμπά-Ραμμοπούλου Βησσαρία, Σελίδες ενός έφηβου χειμώνα, Πατάκη
4. Καπνιά-Αραποστάθη Ελένη, Το ρομπότ των βράχων, Κέδρος
5. Μανδηλαράς Φίλιππος, Ζωή σαν ασανσέρ, Πατάκη
6. Παπαθεοδώρου Βασίλης, Οι άρχοντες των σκουπιδιών, Καστανιώτη
7. Τσίρος Γιάννης, Ελεύθερα Ύδατα, Πατάκη
8. Φώτου Γιώτα, Κώδικας 99, Ψυχογιός.

1ο πρωτάθλημα σκάκι Ελληνογαλλικών Σχολείων

Το Σάββατο 27.04.13, καλούμε τους μαθητές των Ελληνογαλλικών Σχολείων Αττικής στο σχολείο μας, για να συμμετάσχουν στο πρωτάθλημα σκακιού που διοργανώνουμε.

Πρωτάθλημα σκακιού «Άνοιξη 2013»

μεταξύ των μαθητών των Ελληνογαλλικών Σχολείων Αττικής

Championnat d’ échecs des élèves des écoles franco-helléniques «Printemps 2013»

1. ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΑΓΩΝΩΝ

   Η Ελληνογαλλική Σχολή Ουρσουλινών προκηρύσσει πρωτάθλημα σκακιού «Άνοιξη 2013» για τους μαθητές των ελληνογαλλικών σχολείων Αττικής.

2. ΣΥΣΤΗΜΑ – ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΝΩΝ

Θα διεξαχθούν δύο ξεχωριστά πρωταθλήματα στις κατηγορίες Δημοτικών Σχολείων και Γυμνασίων–Α’ Λυκείου.

Ημερομηνία: 27.04.13            ώρα: 10.00

Χώρος διεξαγωγής αγώνων: Θέατρο Ελληνογαλλικής Σχολής Ουρσουλινών

Οργανωτική Επιτροπή: Σταμάτης Πέτρος, Κύρκου Ειρήνη, Τζώρτζη Μαρίζα, Βρυώνης Παναγιώτης

Διευθυντής αγώνων: Μελισσάρης Χαράλαμπος (Γενικός Διευθυντής της Ελληνογαλλικής Σχολής Ουρσουλινών)

Δικαίωμα συμμετοχής: Μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Α’ Λυκείου των Ελληνογαλλικών Σχολείων Αττικής

Δηλώσεις συμμετοχής: Οι δηλώσεις συμμετοχής θα γίνονται δεκτές μέχρι 2 ημέρες πριν από την έναρξη των αγώνων και θα υποβάλλονται στην Οργανωτική Επιτροπή (e-mail: ecole@ursulines.gr, τηλέφωνο 210-6712228 – 555).

Ώρα προσέλευσης και επιβεβαιώσεις συμμετοχής

     Όσες ομάδες προσέλθουν μετά τις 09.30 θα αγωνιστούν από το δεύτερο γύρο. Κάθε μαθητής έχει δικαίωμα να αγωνιστεί σε μία (1) μόνο ομάδα του σχολείου του.

Για όλα τα ομαδικά σχολικά πρωταθλήματα ισχύουν τα παρακάτω:

3. ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ

   Οι ομάδες θα είναι τετραμελείς (4μελείς), ανεξαρτήτως τάξης, ενώ στις σκακιέρες μπορούν να αγωνίζονται αγόρια ή κορίτσια.

   Οι ομάδες, πριν από την έναρξη των αγώνων, θα δηλώσουν τη βασική σύνθεσή τους, σύμφωνα με την οποία θα κατατάσσονται οι σκακιστές στις πρώτες 3 σκακιέρες. Η κάθε ομάδα θα πρέπει να αποτελείται από 4 έως 6 μέλη. Η σειρά των σκακιέρων στη βασική σύνθεση δεν αλλάζει και ισχύει για όλο το πρωτάθλημα.

   Κάθε σχολική ομάδα υποχρεούται να προσκομίσει, πριν από την έναρξη των αγώνων, στον επικεφαλής διαιτητή βεβαίωση ότι όλα τα μέλη της είναι μαθητές του συγκεκριμένου σχολείου.

4. ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΓΩΝΩΝ

 Ο Διευθυντής των Αγώνων, σε συνεννόηση με τον επικεφαλής διαιτητή, θα επιλέξει το σύστημα των αγώνων, ανάλογα με τον τελικό αριθμό των συμμετοχών.

5. ΑΡΧΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ

     Οι ομάδες κατατάσσονται με αλφαβητική σειρά, βάσει του ονόματος των σχολείων (όνομα σχολείου – αριθμός).

6. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΑΓΩΝΩΝ

   Θα ισχύσουν οι κανονισμοί της Ε.Σ.Ο. και της FIDE. Επισημαίνεται ότι για κάθε κενή σκακιέρα αφαιρείται μισός (0,5) βαθμός.

7. ΧΡΟΝΟΣ ΣΚΕΨΗΣ

     Ο χρόνος σκέψης ορίζεται σε δεκαπέντε (15) λεπτά για κάθε παίκτη για ολόκληρη την παρτίδα. Θα χρησιμοποιηθούν σκακιστικά χρονόμετρα.

8. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΡΣΗΣ ΙΣΟΒΑΘΜΙΑΣ

Θα ισχύσουν τα εξής κριτήρια άρσης ισοβαθμίας κατά σειρά:

Για ελβετικό σύστημα

α. Αποτέλεσμα του τουρνουά των ισοβάθμων (βαθμοί, πόντοι, εάν έχουν παίξει όλοι μεταξύ τους)

β. Το σύνολο των πόντων σε όλους τους αγώνες

γ. Το σύνολο των πόντων κατά σειρά στην 1η σκακιέρα, στη 2η κοκ.

Για κυκλικό σύστημα (round robin)

α. Αποτέλεσμα του τουρνουά των ισοβάθμων (βαθμοί, πόντοι)

β. Το σύνολο των πόντων σε όλους τους αγώνες

γ. Το σύνολο των πόντων κατά σειρά στην 1η σκακιέρα, στη 2η κοκ.

10. ΑΠΟΝΟΜΕΣ – ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ – ΕΠΑΘΛΑ

   Οι τρεις (3) πρώτες ομάδες ανά κατηγορία θα βραβευθούν με κύπελλα. Οι παίκτες των τριών (3) πρώτων ομάδων θα βραβευθούν με μετάλλια (μέχρι έξι (6) μαθητές). Θα δοθεί πιστοποιητικό συμμετοχής σε όλα τα παιδιά που θα λάβουν μέρος.

11. ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ – ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ

   Θα οριστεί από την Οργανωτική Επιτροπή επικεφαλής διαιτητής, ο οποίος θα εποπτεύει όλη τη διοργάνωση (τελικές κατατάξεις, έλεγχο προκρίσεων κ.ά.).

   Διαιτητές της διοργάνωσης εκ μέρους της Ελληνογαλλικής Σχολής Ουρσουλινών ορίζονται οι Στάθης Γαζής και Δήμητρα Καρτέρη. Πρόσθετοι διαιτητές θα ορισθούν από την Οργανωτική Επιτροπή, μετά από προτάσεις των σχολικών ομάδων.

   Οι ενστάσεις εκδικάζονται από τριμελή (3μελή) Επιτροπή με επικεφαλής τον Σπυρόπουλο Παναγιώτη και άλλα δύο πρόσωπα, που θα ορίσει η Οργανωτική Επιτροπή, μετά από προτάσεις των σχολικών ομάδων. Για να εκδικασθεί μία ένσταση, καταβάλλεται στο Διευθυντή Αγώνων παράβολο ένστασης 50 ευρώ (το οποίο επιστρέφεται, εάν δικαιωθεί η ένσταση).

12. ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Κυλικείο: Θα λειτουργεί το κυλικείο της Ελληνογαλλικής Σχολής Ουρσουλινών.

Φωτογραφική κάλυψη – βιντεοσκόπηση Αγώνων: Με μέριμνα της Οργανωτικής Επιτροπής

Παράλληλες εκδηλώσεις

   Επισημαίνεται ότι οι μαθητές θα αγωνιστούν απομονωμένοι από τους συνοδούς τους σε ιδιαίτερο χώρο, στον οποίο θα απαγορεύεται η είσοδος κάθε αναρμοδίου.

   Στο πλαίσιο του τουρνουά, θα γίνει προβολή βωβής ταινίας του 1920, με πρωταγωνιστή τον διάσημο σκακιστή, Καπαμπλάνκα.

   Για κάθε ζήτημα που δεν προβλέπεται από την προκήρυξη ή από τους Κανονισμούς της Ε.Σ.Ο. και της FIDE, καθώς και για κάθε έκτακτο περιστατικό, αρμόδιοι να αποφασίσουν είναι ο Διευθυντής Αγώνων για οργανωτικά θέματα και ο Επικεφαλής Διαιτητής για τεχνικά θέματα.

Εκ μέρους της Ελληνογαλλικής Σχολής Ουρσουλινών,

Σταμάτης Πέτρος (Υπεύθυνος του σκακιστικού ομίλου)

http://www.ursulines.gr/news/551-%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AC%CE%B8%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CE%BA%CE%B1%CE%BA%CE%B9%CE%BF%CF%8D-%C2%AB%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CE%BE%CE%B7-2013%C2%BB.html

για να θυμηθούμε τις περσινές δόξες!